Heri ya mwaka mpya

3 januari 2020 - Sumve, Tanzania

Week 5 en 6 alweer hier, time flies when you are a mzungu in Tanzania.

Funfact: we hebben gewerkt met een verpleegkundige die haar heup had gebroken een dag ervoor. Gewoon lekker doorwerken die bikkel. Ze kon alleen zitten dus geen idee wat ze deed maar goed. 

Op eerste kerstdag, woensdag, was er geen overdracht dus we hadden tijd voor wat krachtoefeningen. Het was sowieso een korte nacht geweest door het kerkgezang, waardoor we het ook wel weer jammer vonden dat we niet naar de vijf uur durende mis waren gegaan. Ons kertontbijt was heerlijk, eigenlijk wat we vaak ontbijten; brood van mama Fausta, avocado en een gekookt eitje met wat Africafe koffie (ja zo heet het echt). Kerstcadeau was toch wel de wederom terug drijvende drollen in de wc.
Hierna deden we, inclusief kerstmuts op, de visite op de mannenafdeling en kinderafdeling. Een AIDS patiënt op de mannenafdeling was overleden vannacht. Best zielig zo met de kerst... Die patiënt zouden we nog moeten schouwen. We wilden echter eerst de zieke patiënten op de kinderafdeling zien.
Na de onze lunch bleek de overleden patiënt al geschouwd te zijn en mee te zijn genomen door zijn familie. We overlegden nog het een en ander met dr. Abdallah en gingen toen naar huis. We probeerden opnieuw chocoladepepernoten te maken au-bain-marie maar faalden rijkelijk. De wel gelukte pepernoten van gisteren namen we mee naar David. Hij heette ons samen met zijn vrouw Olivia welkom in hun, voor Tanzaniaanse standaarden, luxe huis inclusief TV (dat hebben wij zelfs niet). Vervolgens zette David de film op van hun bruiloft waar onze voorgangers Karin en Nhu met mama Fausta naartoe zijn gegaan. Deze film bleef ook aan staan tijdens het kerstmaal en lang daarna. Voor het kerstmaal waren ook dokter Edwin en Jenny, een goede vriendin van het stel, aangeschoven. Het bestond uit rijst, bonensaus, (een beetje vreemd ruikende) kip, gefrituurde kip en gefrituurd varken. Daarnaast was er ook weer de banaan die naar aardappel smaakt, matoke. Het was best gezellig maar David had dienst en werd opgeroepen voor het ziekenhuis. Toen hij terug kwam hadden we de bruiloftsfilm na 3.5 uur ook wel gezien, dus bracht David ons naar huis.

2e kerstdag gingen we eerst om zeven uur hardlopen met Kwabi. Ik heb denk ik zelden zo sportief gedaan met kerst. Hierna ontbijt en aan de slag in het ziekenhuis. Het was nog meer verlaten dan gisteren (qua personeel) en op de mannenafdeling begonnen we maar zonder verpleegkundige aan de visite. 's Middags probeerden we nog wat van onze pepernoten te maken. Eerst wilden we ze prakken en mengen met Nutella om er bolletjes van te maken. Dat faalde. Toen had Dieuwertje het idee om het mengsel tot en soort grote drol te masseren en die in koekjes te snijden. Dat werkte echt goed en was ook nog eens heel lekker! In de koelkast en weer even naar het ziekenhuis. Toen we klaar waren liepen we even naar mama Makanza om onze kleding te halen, maar ze was niet thuis. Kwam wel mooi uit dat mama Fausta ons zag lopen en kon aanwijzen waar ze zelf woonde. Rond half acht liepen we naar haar huis en meteen weer terug omdat we net zoals gisteren onze 'nutellapepernoten' waren vergeten. Bij mama Fausta schoven ook nog mama Helena (haar moeder) haar zus en de man van haar zus, haar 3 kinderen en haar nichtje aan. Maar voor het eten begon zetten de kinderen videoclips aan op de kleine televisie en hebben Dieuwertje en ik uitgebreid in de kleine woonkamer staan dansen met de kinderen. Ze kunnen echt goed dansen joh! Die heupjes leren ze al vroeg gebruiken. En hoe christelijk ze hier ook zijn, de videoclips zijn toch best vulgair. Verder was het ook heel leuk om te zien waar mama Fausta met haar familie woont. Het eten bestond uit samaki (grote vis), rijst en heerlijke matoke (banaan die naar aardappel smaakt, dat is gemengd met tomaat). Als voorafje en toetje hadden we onze pepernoten die erg snel op waren, ondanks dat ze het concept van meerdere gangen hier niet echt kennen. In Tanzania is het trouwens erg belangrijk om bij elke maaltijd, voor ieders zicht, je handen te wassen voor en na het eten. Men gaat dan langs met een kan zeepwater en een bak waarboven je je handen wast. Daarnaast dien je niet met je linkerhand te eten (dat is onhygiënisch). Na het eten hebben we nog lekker gedanst en gekletst. Mama Helena vertelde over hoe ze 40 jaar geleden begonnen was om voor de Nijmeegse coassistenten te zorgen. Het was echt een super leuke avond waarna we werden terug gelopen naar huis en we onderweg nog maar eens bespraken hoeveel geluk we hebben dat we hier zijn en hoe fijn het hier is.

Vrijdagochtend was weer een normale dag. Na de overdracht weer thuis even thee drinken met mama Fausta en samen visite lopen bij de kinderafdeling. Hierna naar de mannenafdeling waar er eindelijk 2 labuitslagen binnen waren. Beide patiënten bleken tuberculose te hebben. Er waren ook nieuwe patiënten, dr. Abdallah was er ook al dus die zagen we samen. Wat op blijft vallen is dat men minder aan lichamelijk onderzoek doet. Als ik niet weet wat een patiënt heeft zou ik hem wat uitgebreider willen onderzoeken, maar dr. Abdullah doet dat toch minder (zijn stethoscoop is wel kapot). Daarnaast blijven we wel wat afhankelijk van de verpleegkundigen (van wie het Engels niveau ook wisselt) om te vertalen. De basisanamnese lukt me best goed, alleen zijn er toch altijd wat moeilijkere vragen die in je op komen die we dan via onze telefoon opzoeken. Dit maakt dat alles wat langzamer gaat dan in Nederland en meer moeite kost. Dieuwertje en ik kunnen daar samen lekker om klagen, zitten wat betreft onze ergernissen wel op één lijn. Echter kunnen we er ook wel om lachen en alles redelijk relativeren. Nadat het werk klaar was in het ziekenhuis liepen we langs mama Makanza om onze kleding en tasjes op te halen. Het blijft erg leuk en gezellig om door Sumve te lopen, ondanks dat je soms wordt nagestaard of nageroepen.
Dieuwertje ging 's avonds hardlopen met Kwabi. Het was onze eerste vrijdagavond samen in Sumve (vanwege het gereis naar Mwanza en Rubondo Island). Dat betekent net zulke escalatie als normaal gesproken in Nijmegen: lekker een boekje lezen op de 'bank'.

De volgende ochtend zou ik met Kwabi gaan hardlopen maar hij sms te dat hij ziek was. Om kwart voor acht liep ik alleen de deur uit. Het blijft bijzonder om hier te hardlopen en mensen gedag te roepen. Op zaterdagochtend trainen is wel lekker want het is veel rustiger omdat veel mensen naar de kerk gaan. Dat betekent niet dat er geen mensen aan het werk zijn op het land. Er wordt met ploegen en ossen en zwepen gewerkt en je hoort mensen hun ossen aanroepen of je ziet ze over de weg jagen. Na het hardlopen ontbeten we rustig. Het begon heel hard te regenen, niet ideaal want we moesten met de dalladalla naar Mwanza en de weg werd er niet beter op. Toen het wat droger leek te worden liepen we naar het pleintje en niet lang daarna vertrokken we (de dalladalla gaat pas rijden als hij vol zit). De bestuurder had er zin in want hij racete over de modderweg en door de plassen. Meer dan eens dachten Dieuwertje en ik bijna dat we van de weg zouden raken. Gelukkig kwamen we heelhuids aan op het busstation in Kisesa. Hier kochten we wat fruit en namen toen de bus naar het hostel. Nu is het zo dat de dalladalla's niet direct langs ons hostel komen dus je moet ergens uitstappen en dan nog vier km lopen of een taxi nemen. We besloten een stukje te lopen en zagen toen een tuktuk staan die ons bij het hostel bracht. De rest, uit Rubya en Biharamulo, kwam wat later aan. We gingen met zijn allen pizza eten en erna stappen. Het was leeg in de club waar we heen wilden dus we namen de taxi naar een soort bar/restaurant. Hier was het wel druk, al moesten we zelf de dansvloer op gang brengen. Tot half vijf hebben we lekker gedanst, een mooie avond en heel gaaf om hier te stappen!

Zondagochtend hebben we lekker in de tuin van het hostel gechilld en smoothies gemaakt. In de middag gingen we even de stad in om te pinnen en wat nieuw internet te regelen. We stopten wat bij een soort kledingmarktje wat ook een hippe bar/restaurant was. Ze hadden hier super leuke moderne kleding, vooral voor mannen. We aten samosa's en als avondeten bij hetzelfde barretje heerlijke chicken wings. 's Avonds hebben we met de beamer in het hostel de film 'Blood Diamont' gezien. Een mooie film over de diamantenhandel in Sierra Leone, zeker een aanrader!

Maandag ging een deel naar een fitness in een hotel in de buurt en een deel ging in de hosteltuin oefeningen doen. Vervolgens lekker een boekje lezen in de zon en naar hotel Tilapia om te zwemmen. 's Avonds aten we Indiaas bij mevrouw Prya, mijn derde keer alweer. Het blijft echt heerlijk en het is elke keer weer net iets anders. Bovendien kunnen we alles wat over blijft van het vele eten meenemen in bakjes. In het hostel hebben we op de beamer de film Seven gekeken.

De laatste dag van 2019 namen Dieuwertje en ik de dalladalla naar een hotel waar we konden fitnessen. De rest ging kitenges kopen in de stad. Omdat het regende besloten we in hetzelfde hotel te lunchen. Hierna deden we boodschappen in de Rock City Mall. Daarna nog lekker genieten van de zon in de hosteltuin. Het werd ook wat drukker met Tanzaniaanse en Duitse vrijwilligers van een goed doel dat sporten voor Tanzaniaanse kinderen bevordert door sportvelden te realiseren. De Zwitserse hosteleigenaresse heeft via deze organisatie haar Tanzaniaanse man (een professioneel basketballer) leren kennen. De eerste biertjes gingen er goed in en er werd een fantastische kip met pilau (rijst) voor ons gemaakt. Hierna ging het feest los en werd er echt super leuk gedanst en geproost om 12 uur. Geweldig om hier oud en nieuw te vieren. Er werd een privé dalladalla geregeld waar we met een stuk of 16 man in gingen. Het moet er geweldig uit hebben gezien zo'n bus met dronken mzungu's. In de stad was het feest ook al flink gaande in één van de twee grootste clubs van de stad. De hele avond werd er flink gedanst, super leuk. Als mzungu trek je wel wat bekijks en wordt er wel een beetje aan je gezeten, maar niet op een vervelende manier. Het was echt een geweldige, onvergetelijke avond met super leuke mensen. Charlotte, Emma en ik gingen rond half 5 naar huis, de rest hield het vol tot 7 uur. Er volgde 's nachts nog een zoektocht naar de samosa's en een vreetfestijn van het Indiaase eten wat we over hadden.

Klassiek brak zijn op 1 januari, heerlijk. Er werd nog lang nagenoten van de avond. Rond vier uur stond onze gebruikelijke taxi voor de deur om ons naar Sumve te brengen. De rest bleef nog een nachtje langer in Mwanza. De terugweg was wederom mooi, maar Dieuwertje, en ik ook een beetje, blijft wel wagenziek vanwege het vele remmen voor de kuilen. Als avondmaal hadden we nog wat rijst en had mama Fausta kool achter gelaten. We hadden gevraagd wat eten te koken maar dit had ze niet gedaan. Met wat kruiden is het toch een lekker avondmaal geworden.

Op donderdag 2 januari, 28 graden, was het weer een normale dag in het ziekenhuis. Het bleek een stuk beter te gaan met Naomi, het jonge meisje met de heftige brandwonden. Ze kan alweer zelf lopen en huilt niet meer de hele dag. Mama Fausta had malaria dus had daarom gisteren niet gekookt, we hebben haar haar huis gestuurd. Dus dat betekende zelf koken en met de hand wassen, best respect voor mama Fausta dat ze die grote badhanddoeken met de hand wast, ik kreeg het zelf toch een stuk minder schoon. In het ziekenhuis was het best rustig en we hebben in de avond hardgelopen, al ging dat niet super soepel in de brandende zon.

1 Reactie

  1. Marian:
    3 januari 2020
    Mooi en leuk om te lezen weer vooral dat je het zo leuk hebt! Xxx mam